Έχουμε υιοθετήσει τη λογική του «προστάτεψε την ηρεμία σου», αλλά μήπως χάνουμε κάτι πολύ πιο σημαντικό όπως είναι οι ανθρώπινες σχέσεις που αντέχουν.
Σε μια εποχή που η αυτοφροντίδα και τα όρια θεωρούνται αρετές, κινδυνεύουμε να ξεχάσουμε ότι οι ουσιαστικές σχέσεις απαιτούν και κάποιες άβολες στιγμές. Το να πάμε εκεί που είναι δύσκολο να μετακινηθούμε, να ρυθμίσουμε τις διαφορές, να παραβρεθούμε σε ημερομηνίες και γεγονότα, να αφιερώσουμε χρόνο παρότι κουρασμένοι, αυτές οι μικρές πράξεις είναι που μας φαίνονται άβολες, αλλά είναι το «κόστος» που ίσως πρέπει να πληρώσουμε για τις κοινωνικές μας σχέσεις.
Η φράση «inconvenience is the cost of community» που κυκλοφορεί πολύ στα social media, κι όχι άδικα αφού κανένας δεν μπαίνει πλέον στον κόπο να ξεβολευτεί. Η κοινωνία μας, σε μια προσπάθεια να «προστατεύει την ειρήνη και την ηρεμία» της, συχνά απομακρύνεται από τη σύνδεση, την κοινότητα και τις σχέσεις.
Πλέον, δεν αρκεί να νοιαζόμαστε πρέπει να μπαίνουμε στη διαδικασία να ξεβολευτούμε δηλαδή, να βιώνουμε την «ενόχληση» που έρχεται όταν πηγαίνεις εκεί όπου δεν είναι βολικό. Να πας στη γιορτή ενός φίλου, ακόμα και αν είσαι κουρασμένος. Να συγκρουστείς ή να διαφωνήσεις, αντί να αποφύγεις μια διαμάχη. Να επενδύεις χρόνο σε ανθρώπους που δε «δίνουν κατευθείαν εγγυημένα ανταλλάγματα».
Η κουλτούρα της άνεσης
Τι σημαίνει «προστατεύω την ηρεμία μου» σήμερα; Είναι το σύνθημα που λέμε όταν ακυρώνουμε σχέδια επειδή νιώθουμε «λίγο κουρασμένοι». Είναι όταν η παραμικρή δυσκολία γίνεται δικαιολογία για αποστασιοποίηση, είτε πρόκειται για φίλο που θέλει να μιλήσει για κάποιο προσωπικό του πρόβλημα, είτε για οικογενειακή δέσμευση. Αυτή η στάση, κατ’ αρχάς, δεν είναι κακή ως έννοια αλλά έχει γίνει δικαιολογία για απομάκρυνση. Η αποστασιοποίηση και η λογική να αποφύγουμε κάθε σύγκρουση, κάθε «άβολη στιγμή», οδηγεί σε σχέσεις επιφανειακές, σε επαφές που χαλάνε μόλις προκύψει μία δυσκολία.
Ο θάνατος της κοινωνικότητας
Μια μακροχρόνια μελέτη του Harvard, δείχνει ότι η ποιότητα των σχέσεων είναι πιο καθοριστική από τη γενετική για τη διάρκεια και την ευτυχία της ζωής μας. Αν οι σχέσεις μας περιορίζονται σε ένα «όλα καλά και χωρίς προστριβές», τότε λυπάμαι που το λέω αλλά λείπει τα στοιχεία που τις κάνουν πιο ζωντανές, όπως η πρόκληση, η διαφορά, η επιστροφή μετά την κρίση. Οι ανθρώπινες σχέσεις απαιτούν μικρές, καθημερινές θυσίες και όχι μόνο μεγάλες. Το να ανεχτείς να αλλάξεις τα σχέδιά σου για έναν φίλο είναι υγεία. Η σύνδεση δε λειτουργεί όταν είμαστε όλοι σε ασφαλείς στην ησυχία μας. Οι διαφωνίες, η σύγκρουση, οι ατέλειες, αυτά είναι που δίνουν ουσία και βάθος στις σχέσεις.
Όρια χωρίς απομόνωση
Βέβαια, κανείς δε λέει ότι πρέπει να αγνοήσουμε τα όριά μας. Τα όρια είναι κρίσιμα για τη διατήρηση της ψυχικής μας ισορροπίας. Αλλά τα όρια δεν πρέπει να ισοδυναμούν με απομόνωση, πρέπει να βρούμε την ισορροπία και να φροντίζουμε τον εαυτό μας χωρίς να αποκλείουμε τους άλλους. Οι σχέσεις δεν απαιτούν να είμαστε πάντα διαθέσιμοι σε όλα, αλλά απαιτούν ότι, όταν είναι ανάγκη, θα βγούμε από την άνεση μας. Πρέπει να μαθαίνουμε πότε να είναι η κατάλληλη στιγμή για ένα «όχι», αλλά και πότε για ένα «ναι», ακόμα και αν είναι δύσκολο.
Επιλέγοντας να ξεβολεύεσαι
Το ερώτημα που τίθεται είναι αν είσαι διατεθειμένος/η να νιώθεις άβολα για να διατηρήσεις σχέσεις που αξίζουν. Να θυσιάζεις ένα μέρος της άνεσης σου για να μην αφήνεις ανθρώπους στην απομόνωση. Όλοι θέλουμε μία παρέα και την αίσθηση ότι ανήκουμε κάπου. Το θέμα δεν είναι να εθελοτυφλούμε μπροστά σε τοξικές σχέσεις, αλλά να θυμόμαστε ότι οι καλές σχέσεις απαιτούν λόγια, πράξεις, και ξεβόλεμα. Γιατί στο τέλος της ημέρας, η ουσία βρίσκεται στη συνέπεια του τι κάνεις όταν δεν είναι εύκολο. Όταν ξεφεύγεις από την προστατευμένη ζώνη σου και πας εκεί που σε περιμένουν και ναι είναι άβολα, είσαι κουρασμένος/η, αλλά δημιουργείς κάτι ανθεκτικό και αυθεντικό. Οι φίλιες δεν έχουν σχεδιαστεί για να είναι βολικές και να μας εξυπηρετούν. Η αληθινή σύνδεση ζητά να αναδιατάξεις προγράμματα, να καθίσεις με τις διαφορές και να χτίσεις σχέσεις που δε χαλάνε με μια δυσκολία.
