Όταν οι φοιτητές αναθέτουν τις εργασίες τους σε αλγορίθμους και οι καθηγητές τις αξιολογούν με άλλα μοντέλα, το πανεπιστήμιο βυθίζεται σε κρίση νοήματος.
Οι φοιτητές πλέον χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για να γράψουν τις εργασίες τους. Οι καθηγητές φαίνεται να χρησιμοποιούν την AI για να βαθμολογήσουν. Τα πτυχία μοιάζουν όλο και περισσότερο με τυπικά στοιχεία και λιγότερο με απόδειξη γνώσης. Στο μεταξύ, οι τεχνολογικοί κολοσσοί μετρούν τα κέρδη τους από την χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και σιγά σίγα, καλωσορίζουμε τη σιωπηλή κατάρρευση της ανώτατης εκπαίδευσης.
Τα πανεπιστήμια για αιώνες λειτουργούσαν υπό μια βασική προϋπόθεση που έλεγε ότι η γνώση παράγεται, καλλιεργείται και αξιολογείται από ανθρώπους. Η είσοδος της τεχνητής νοημοσύνης σε κάθε στάδιο της ακαδημαϊκής διαδικασίας ανατρέπει αυτή την υπόθεση με ρυθμό που ούτε οι πιο ριζοσπαστικοί της τεχνολογίας δεν θα μπορούσαν να φανταστούν. Σήμερα, οι φοιτητές σε κάθε γωνιά του κόσμου αναθέτουν τις εργασίες τους σε αυτοματοποιημένα μοντέλα και κείμενα που άλλοτε απαιτούσαν εβδομάδες ερευνητικής δουλειάς εμφανίζονται πλέον μέσα σε λεπτά, προσαρμοσμένα, παραδοσιακά «ακαδημαϊκά» και συχνά δύσκολο να γίνει κατανοητό αν είναι γραμμένα από τους ίδιους τους φοιτητές ή προϊόν τεχνητής νοημοσύνης.
Το παράδοξο στην υπόθεση είναι ότι οι καθηγητές χρησιμοποιούν τα ίδια ή αντίστοιχα εργαλεία για να αξιολογήσουν αυτά τα κείμενα. Η τεχνητή νοημοσύνη, αναλύει δομές, εντοπίζει συντακτικές πληρότητες, υπολογίζει πιθανές πηγές και βαθμολογεί με ταχύτητα και συνέπεια που κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να φτάσει. Το αποτέλεσμα είναι ότι αυτά που παραδοσιακά ήταν ανθρώπινες αρμοδιότητες, πλέον ο άνθρωπος συμμετέχει ολοένα και λιγότερο. Η παραγωγή και η αξιολόγηση της γνώσης γίνεται ένα παιχνίδι ανάμεσα σε μοντέλα αλγορίθμων.
Στο μεταξύ, τα πτυχία χάνουν όλο και πιο πολύ το νόημα τους και όχι επειδή οι φοιτητές είναι λιγότερο ικανοί, αλλά επειδή το σύστημα δεν μπορεί πλέον να αποδείξει ότι κάποιος απέκτησε πράγματι τις γνώσεις που υποτίθεται ότι αξιολογούνται. Το πανεπιστήμιο, ως θεσμός που επικυρώνει την μάθηση, μπαίνει σε ένα υπαρξιακό αδιέξοδο και τίθεται ξεκάθαρα το ερώτημα του: «Τι σημαίνει να εκπαιδεύεις ανθρώπους όταν οι άνθρωποι δε χρειάζεται πλέον να παράγουν το έργο που αξιολογείται;».
Στο κέντρο αυτού του κύκλου βρίσκεται μια βαθύτερη σκέψη που μιλά για την οικονομία της τεχνητής νοημοσύνης και δεν ενδιαφέρεται για τη γνώση ως διαδικασία, ενδιαφέρεται για τη γνώση ως δεδομένα. Ο σκοπός είναι η παραγωγή περιεχομένου, όχι για την κατανόηση του, απλώς για να υπάρχει. Αν το οικοσύστημα της ανώτατης εκπαίδευσης καταρρέει, αυτό δεν είναι παρά μια παράπλευρη απώλεια. Η πραγματική αξία βρίσκεται αλλού, στα προϊόντα, στις συνδρομές, στις πλατφόρμες. Οι εταιρείες που παράγουν τα μοντέλα της τεχνητής νοημοσύνης συγκεντρώνουν κέρδη και ισχύ, ενώ τα πανεπιστήμια προσπαθούν να παραμείνουν σχετικά, τρέχοντας να προλάβουν την εξέλιξη που δεν έχει τέλος.
Τι λένε οι καθηγητές των πανεπιστημίων
Η αντίδραση από την ακαδημαϊκή κοινότητα είναι αμφίθυμη και από τη μία, υπάρχει η αναγνώριση ότι η τεχνητή νοημοσύνη είναι ένα αναπόφευκτο εργαλείο, ένας επιταχυντής παραγωγικότητας που μπορεί να κάνει πιο απτή και δημοκρατική τη μάθηση. Από την άλλη, υπάρχει μια διάχυτη αίσθηση ότι οι θεμελιώδεις αξίες του πανεπιστημίου που έχουν να κάνουν με την κριτική σκέψη, το ερευνητικό έργο και τη διανοητική πειθαρχία, κινδυνεύουν να εξαφανιστούν μέσα σε μια κουλτούρα αντιγραφής και επικόλλησης σε βιομηχανική κλίμακα.
Το βασικό και κρίσιμο ερώτημα που προκύπτει είναι αν υπάρχει επιστροφή μέσα σε όλο αυτό. Ή αν απλώς βρισκόμαστε στην αρχή μιας εποχής όπου το πανεπιστήμιο θα αναγκαστεί να επαναπροσδιοριστεί; Ίσως η λύση δεν είναι η απαγόρευση, αλλά η αναδιάταξη των κανόνων και το να μετακινηθεί η εκπαίδευση από την παραγωγή κειμένων στην παραγωγή σκέψης και από τη μίμηση της γνώσης στη δημιουργική κατανόηση. Σε μία εποχή όπου η τεχνολογία φαίνεται να είναι απεριόριστη και η τεχνητή νοημοσύνη φαίνεται να ξεπερνά τον άνθρωπο, μήπως πρέπει η κοινωνία να τολμήσει να ξαναορίσει την αξία του ανθρώπινου παράγοντα.
Μέχρι τότε, η ανώτατη εκπαίδευση βρίσκεται σε μια μεταβατική περίοδο που μοιάζει περισσότερο με αποσύνθεση παρά με εξέλιξη. Αν αυτό είναι πράγματι το τέλος ενός κόσμου όπως τον ξέρουμε και ή η αρχή ενός νέου που δεν έχουμε ιδέα τι θα φέρει μαζί του, αυτό θα το δείξει μόνο ο χρόνος. Ένα είναι βέβαιο ότι η τεχνητή νοημοσύνη έχει ήδη αναλάβει τα ηνία και το πανεπιστήμιο πρέπει τώρα να αποφασίσει αν θα την ακολουθήσει, αν θα την πολεμήσει ή αν θα επινοήσει ξανά τον εαυτό του με βάση τα νέα δεδομένα.
