Τελικά, μας απασχολεί η υγεία μας;

Ίσως έχεις παρατηρήσει και εσύ ότι όλοι οι αγαπημένοι μας celebrities από την παιδική μας ηλικία έχουν επιστρέψει στο προσκήνιο της showbiz πιο νέοι και πιο αδύνατοι από ποτέ. Μάλλον, φταίει το γεγονός ότι έχουν βρει το «ξόρκι» που τους επιτρέπει να διατηρούν το τέλειο σώμα όσα χρόνια και αν περάσουν. Αναρωτιέσαι ποιο είναι αυτό το ξόρκι; Μα, φυσικά και μιλάω για το ozempic ή αλλιώς το «the substance» της πραγματικής μας ζωής.

Χαρακτηριστική, της κατάστασης αυτής, ήταν η φράση του Jimmy Kimmel στα φετινά Oscars. «Όλοι φαίνονται τόσο υπέροχοι», είπε ο παρουσιαστής. «Όταν κοιτάζω γύρω μου σε αυτό το δωμάτιο, δεν μπορώ να μην αναρωτηθώ «Είναι το Ozempic το κατάλληλο για μένα;»».

Το Ozempic είναι παντού: στα εξώφυλλα των περιοδικών και στο μετρό της Νέας Υόρκης, είναι το αντικείμενο αμέτρητων memes και αστείων. Οι φήμες είναι αληθινές, κυλάει στις φλέβες όλων όσων στο Χόλιγουντ και το Μανχάταν μπορούν να το πάρουν στα χέρια τους. Αν η απώλεια βάρους ήταν θρησκεία, το Ozempic θα ήταν ο θεός του, το τρομακτικό «Oh, oh, oh, oh, Ozempic» που ακούγεται στην τηλεοπτική διαφήμισή του - μια δυσοίωνη επανεκτέλεση του ύμνου Magic του Pilot του 1974 - είναι ο ύμνος τους. Όπως και η κουλτούρα μας, που είναι παγιδευμένη στη δίαιτα, που έχει εμμονή με τα κοκαλιάρικα, η συζήτηση για το Ozempic είναι παντού.

Το Ozempic είναι η εμπορική ονομασία της σεμαγλουτίδης, η οποία πωλείται επίσης με τις ονομασίες Wegovy και Mounjaro μεταξύ άλλων. Ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2, βοηθά στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα μιμούμενο τη δράση του πεπτιδίου-1 που μοιάζει με τη γλυκαγόνη (GLP-1). Καταστέλλει επίσης σε μεγάλο βαθμό την όρεξη και επιβραδύνει το ρυθμό με τον οποίο αδειάζει το στομάχι, γεγονός που το έχει καταστήσει εξαιρετικά δημοφιλές φάρμακο εκτός ετικέτας για όσους επιθυμούν να χάσουν μερικά κιλά.

Η σεμαγλουτίδη έχει συγκεντρώσει μεγάλη έλξη σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, τόσο πολύ ώστε οι διαβητικοί να αγωνίζονται τώρα να την αποκτήσουν χάρη στη ζήτηση των καταναλωτών. Η Kim Kardashian - πάντα βαρόμετρο για τα δυτικά πρότυπα ομορφιάς - φημολογείται ότι χρησιμοποίησε Ozempic για να χωρέσει στο φόρεμα της Marilyn Monroe στο Met Gala. Αν και η ίδια αρνείται τους ισχυρισμούς, είναι αναμφισβήτητα πιο αδύνατη από τα τελευταία χρόνια, και καθώς η «εποχή των BBL» κηρύσσεται λήξασα, είναι σαφές ότι τα ιδανικά για το σώμα έχουν αλλάξει από το «λεπτό-παχύ» και έχουν επιστρέψει στο απλά λεπτό.

Αναδρομή στο παρελθόν: Πώς τα χάπια δίαιτας μπήκαν στις ζωές μας;

Αλλά αλήθεια, πότε το αδύνατο σώμα δεν ήταν στη μόδα; Τα χάπια δίαιτας και τα φάρμακα για την απώλεια βάρους δεν είναι κάτι καινούργιο - υπάρχουν εδώ και πάνω από έναν αιώνα, επειδή οι γυναίκες πάντα πιέζονταν να συμμορφωθούν με τα περιοριστικά ιδανικά ομορφιάς. Το Ozempic μπορεί να χαρακτηρίζεται ως ένα θαύμα απώλειας βάρους «ασημένια σφαίρα», αλλά το ίδιο ίσχυε και για το fen-phen τη δεκαετία του '80. Μέχρι που διαπιστώθηκε ότι το φάρμακο θα μπορούσε να προκαλέσει μη θεραπεύσιμες και συχνά θανατηφόρες καρδιακές παθήσεις. 

1940-Benzedrine

Στη δεκαετία του 1940, η αμφεταμίνη Benzedrine έγινε το no.1 χάπι δίαιτας. Αρχικά πωλούνταν ως αποσυμφορητικό, τα άλατα της βενζεδρίνης ανακαλύφθηκε στη συνέχεια ότι ήταν ισχυρά διεγερτικά και όταν ήρθε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος, ο στρατός στις ΗΠΑ, τη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιαπωνία έκανε μεγάλες παραγγελίες των χαπιών για να κρατήσει τους στρατιώτες σε εγρήγορση στο πεδίο της μάχης. Καθώς ο πόλεμος έφτασε στο τέλος του, η φαρμακευτική εταιρεία Smith, Kline, and French έστρεψε την προσοχή της σε μια διαφορετική δημογραφική ομάδα: στις νοικοκυρές στις οποίες προωθούσε αμφεταμίνες για την απώλεια βάρους. Αυτή ήταν μόνο η αρχή μιας κούρσας αδυνατίσματος με αμφεταμίνες.

1950-HCG

Στη συνέχεια, στη δεκαετία του '50 ήρθε η ανθρώπινη χοριακή γοναδοτροπίνη (HCG) - μια ορμόνη που παράγεται στον πλακούντα των εγκύων γυναικών - αφού τα αγόρια με όγκους της υπόφυσης δεν περνούσαν την εφηβεία. Προκειμένου να διεγείρουν τη διαδικασία να περάσουν στο χρυσό ασανσέρ της εφηβείας, τους χορηγήθηκε HCG και διαπιστώθηκε ότι έχασαν λίπος και κέρδισαν μυς.

Μετά από αυτό ήρθε μια μελέτη από τον Dr Albert T. W. Simeons, η οποία διαπίστωσε ότι, αν συνδυαζόταν με μια αυστηρή, χαμηλών θερμίδων δίαιτα, οι άνθρωποι μπορούσαν να χάσουν 20 κιλά σε έξι εβδομάδες. «Αλλά λόγω του σκεπτικισμού ότι η HCG ήταν αποτελεσματική, υπήρξαν αρκετές κλινικές δοκιμές που συνέκριναν μια δίαιτα με ενέσεις φυσιολογικού ορού με μια δίαιτα με ενέσεις HCG», εξηγεί ο Dr Greenway. «Έδειξαν ότι και οι δύο ομάδες έχασαν 20 κιλά σε έξι εβδομάδες και ότι η HCG ήταν περιττή». Ο FDA έχει πλέον ως μέρος της ετικέτας για τις ενέσεις HCG ότι δεν ενδείκνυται ή δεν είναι αποτελεσματική για τη θεραπεία της παχυσαρκίας.

1960-Obetrol

Το 1960, το Obetrol - ένα σκεύασμα μικτών αλάτων αμφεταμίνης, συμπεριλαμβανομένης της μεθαμφεταμίνης και της δεξτροαμφεταμίνης - εγκρίθηκε από τον FDA για τη θεραπεία της παχυσαρκίας. Τα αποδεικτικά στοιχεία που κατέδειξαν τις δυσμενείς παρενέργειες των αμφεταμινών που είχαν συσσωρευτεί σταθερά χάρη στα άλατα της βενζεντρίνης, και οι επιστήμονες δεν άργησαν να καταλάβουν ότι η μεθαμφεταμίνη ήταν απίστευτα επιβλαβής. Μέχρι το 1965, ο FDA απαγόρευσε εντελώς τις εισπνοές και περιόρισε τις αμφεταμίνες μόνο σε συνταγογραφούμενη χρήση. Αλλά, έχοντας εγκριθεί ως φάρμακο για την απώλεια βάρους, τεράστιες ποσότητες αμφεταμινών όπως η Obetrol άρχισαν να χορηγούνται από γιατρούς δίαιτας. Η χρήση από τους πολίτες έφτασε στα ύψη και μέχρι το 1970, το 5% των Αμερικανών (ή περίπου 9,7 εκατομμύρια) χρησιμοποιούσαν κάποιο είδος συνταγογραφούμενης αμφεταμίνης, τα λεγόμενα «χάπια δίαιτας ουράνιου τόξου».

1985-Fen-phen

Μετά ήρθε το 1985: η χρονιά κατά την οποία τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας κήρυξαν την παχυσαρκία ως χρόνια ασθένεια και, ως τέτοια, απαιτούσε χρόνια θεραπεία. Ήταν επίσης η χρονιά που κυκλοφόρησε στην αγορά το fen-phen. Το τελευταίο (φαιντερμίνη) και το πρώτο (φενφλουραμίνη) αποδείχθηκε ότι βοηθούσαν τους ανθρώπους να χάσουν βάρος - και μάλιστα πολύ. Όμως, λόγω κανονισμών, δεν έπρεπε να χρησιμοποιούνται για περισσότερο από 12 εβδομάδες- οι γυναίκες που το έκαναν, εμφάνισαν περιπτώσεις ανωμαλιών των καρδιακών βαλβίδων. Λόγω του τρόπου με τον οποίο η σεροτονίνη επηρέαζε τον οργανισμό, υπήρχαν υποψίες ότι η φενφλουραμίνη έφταιγε και, όπως ήταν αναμενόμενο, αυτό οδήγησε στην απόσυρσή της από την αγορά. Το 1999, η American Home Products (νυν Wyeth) συμφώνησε να καταβάλει έως και 3,75 δισεκατομμύρια δολάρια για να διευθετήσει τις πολυάριθμες αγωγές που αντιμετώπιζε το φάρμακο στις ΗΠΑ, σε έναν διακανονισμό που πιστεύεται ότι ήταν ο μεγαλύτερος νομικός διακανονισμός που έγινε ποτέ εναντίον φαρμακευτικής εταιρείας εκείνη την εποχή. Εκτιμάται ότι η Wyeth έχει έκτοτε δαπανήσει 10 δισεκατομμύρια δολάρια για συνολικές αποζημιώσεις.

1999-Xenical

Το 1999 ήρθε η επόμενη επανάληψη ενός φαρμάκου για την απώλεια βάρους: η ορλιστάτη, που συχνά πωλείται με την εμπορική ονομασία Xenical. Αν και θεωρείται ότι είναι ασφαλές - και εξακολουθεί να έχει εγκριθεί από τον FDA - το Xenical αναστέλλει την πέψη του λίπους, με αποτέλεσμα το 30% του λίπους της δίαιτας να περνάει στα κόπρανα ως λάδι.«Οι άνθρωποι μπορεί να αναπτύξουν πρωκτική διαρροή, να περάσουν λάδι όταν νομίζουν ότι είναι αέρας και μερικές φορές να χάσουν τον έλεγχο του εντέρου τους», εξηγεί ο Δρ Γκρίνγουεϊ.«Αυτό δεν είναι επικίνδυνο, αλλά μπορεί να είναι πολύ ενοχλητικό κοινωνικά.Ενώ η ορλιστάτη είναι εγκεκριμένη για παιδιά και εφήβους, τα υπέρβαρα παιδιά στιγματίζονται, και αν έχουν ατυχήματα στα κόπρανα, αυτό απλώς επιδεινώνει τον στιγματισμό και γι' αυτό δεν έχει συνταγογραφηθεί πολύ».

Οι μακροχρόνιες επιδράσεις της σεμαγλουτίδης είναι ακόμη άγνωστες, ιδίως όσον αφορά την απώλεια βάρους, αν και το ιστορικό των φαρμάκων για την απώλεια βάρους συνιστά εξαιρετική προσοχή. Αλλά η ταχεία αύξηση της δημοτικότητάς της λέει πολλά για το πού βρισκόμαστε ως κουλτούρα αυτή τη στιγμή όσον αφορά τη στάση απέναντι στο βάρος. Το λεπτό είναι δήθεν «πάλι in», αλλά δεδομένης της ταχείας υιοθέτησης από την κοινωνία μιας αισθητικής μεγέθους μηδέν και της επανειλημμένης προθυμίας μας να δοκιμάσουμε φάρμακα για την απώλεια βάρους, μήπως η επιθυμία για λεπτότητα να μην εξαφανίστηκε ποτέ πραγματικά;

Παρά το κίνημα του body positivity των τελευταίων ετών, υπάρχει ακόμα πολύς δρόμος να διανύσουμε μέχρι να ξεπεράσουμε τα στερεότυπα γύρω από το βάρος. Στο εξώφυλλο του περιοδικού New York Magazine για το Ozempic, η Aubrey Gordon αναφέρεται λέγοντας ότι ο θόρυβος γύρω από το φάρμακο συνοψίζεται στο εξής: «Μπορούμε επιτέλους να απαλλαγούμε από τους χοντρούς ανθρώπους; Μπορούμε επιτέλους να σταματήσουμε να έχουμε χοντρούς ανθρώπους γύρω μας, ώστε να μην χρειάζεται να τους βλέπω πια;»