Όσο η σεξουαλικότητα μοιάζει σε πολιτισμική πτώση, η εγγύτητα με τον εαυτό μας και με τους άλλους αποτυπώνεται με ακρίβεια μέσα από τη «σώμα-φρίκης».
Η «σώμα-φρίκης» το λεγόμενο body horror, είναι το υποείδος που εστιάζει στην παραμόρφωση, τη σάρκα, το αίμα και την αίσθηση του ότι «χάνουμε το σώμα μας», δεν είναι απλώς συμβολική βία. Σε μια εποχή όπου η σεξουαλικότητα μοιάζει να χάνει το νόημα της ως μορφή οικειότητας, η οπτική και η συναισθηματική εγγύτητα προβάλλονται μέσα από το σώμα, μέσα από την απώλεια, την αλλαγή και την παραμόρφωση. Έτσι το body horror γίνειται ένας καθρέφτης της ανάγκης μας για πραγματική επαφή. Το υποείδος του body horror είναι συνυφασμένο με σκηνοθέτες όπως ο David Cronenberg και ταινίες τύπου Titane (2021), αλλά τώρα επανεμφανίζεται με νέα δυναμική και δεν είναι πια απλώς splatter ή γκροτέσκος τρόμος, αλλά μέσο εξερεύνησης της αλλαγής, της ταυτότητας και της επαφής.
Η βασική ιδέα είναι ότι στη σημερινή εποχή, η σεξουαλικότητα φαίνεται να είναι σε μια «πολιτισμική πτώση» με τα στερεότυπα, την επιφανειακή έλξη και τη ταχύτητα της επικοινωνίας να μειώνουν το βάθος της σύνδεσης. Αντιθέτως, το body horror δείχνει ότι η πραγματική οικειότητα μπορεί να έρθει μέσα από το σώμα μας, μέσα από την αποδοχή της ατέλειας, της μετάλλαξης, της αδυναμίας και μέσα από τη συνάντηση με τον «άλλο» που μπορεί να «δεί» τον πραγματικό μας εαυτό και όχι μόνο την επιφάνεια.
Από την αποσύνδεση στη συνάντηση
Οι ταινίες όπως το Crimes of the Future (2022) δείχνουν έναν κόσμο όπου ο ανθρώπινος πόνος και η βιολογία δεν είναι πια taboo και οι χειρουργικές επεμβάσεις γίνονται ερωτική εμπειρία. Σε αυτή την «υβριδική» εγγύτητα το σώμα με την τεχνολογία, την αίσθηση της επέμβασης και την απουσία του παραδοσιακού «σεξ» υποκαθίσταται από κάτι πιο ακατέργαστο, όπως είναι η αναμέτρηση με το σώμα μας και η έκθεση μας στον άλλο. Η παραμόρφωση γίνεται μεταφορά της εσωτερικής μας κατάστασης που είναι αποτέλεσμα της αλλαγής, του τραύματος και της μετάβασης. Ο έρωτας πια δεν είναι μόνο φιλί ή αγκάλιασμα, είναι να βλέπεις τον άλλο μέσα από τις πληγές του, μέσα από τις αλλαγές του, μέσα από το τι «φοβάται».
Η δυναμική του «με μαθαίνεις μέσω του σώματός μου»
Στο Bones and All (2022), μια ιστορία κανιβαλιστικής αγάπης, η βία της σάρκας υπογραμμίζει την απόλυτη αποδοχή: οι δύο ήρωες συνδέονται μέσα στη φρίκη, μοιράζονται τα τραύματά τους και βρίσκουν ο ένας τον άλλον, αυτό που όλοι ελπίζουμε είναι να «δούμε» τον άλλον και να γίνουμε και εμείς «ορατοί». Έτσι το body horror γίνεται είδος κοινωνικού σχολιασμού και η όποια παραμόρφωση του σώματος ενσαρκώνει την παραμόρφωση της ψυχής και η αποδοχή της είναι ο δρόμος προς την πραγματική εγγύτητα.
Στον σημερινό πολιτισμό η εικόνα, η τελειότητα, η γρήγορη επαφή επικρατούν και η αληθινή γνωριμία γίνεται όλο και πιο δύσκολα. Η λογική του body horror λέει «σε βλέπω με τις ατέλειές σου», «σε γνωρίζω μέσα από το αίμα και το σώμα σου, όπως και αν είναι». Έχουμε αποδεχτεί τη νέα νοοτροπία ως μέρος ενός κόσμου που έχει απομακρυνθεί από το σώμα του και τώρα επιστρέφουμε σε αυτό. Αυτό μας επιτρέπει να επαναδιαπραγματευτούμε τι σημαίνει «εγγύτητα» και αυτό δεν είναι μόνο το φιλί ή το σεξ είναι να είσαι ευάλωτος, να δείχνεις τις ρωγμές σου, τις πληγές σου, να σου επιτρέπεις να αλλάξεις και να μπορεί ο άλλος να στέκεται δίπλα σε αυτή την αλλαγή.
Η νέα αισθητική του σώματος ως τόπος οικειότητας
Το σώμα δεν είναι πια μόνο όχημα, είναι το ίδιο το μήνυμα. Όταν η επιφάνεια γίνεται αντικείμενο production (φαίνεται τέλεια, φωτογραφίζεται, επιδεικνύεται), το body horror χαλάει αυτό το παιχνίδι και αποκαλύπτει το μέσα μας, όπως και αν είναι αυτό, και μέσα σε αυτό το σπασμένο όχημα βρίσκουμε την αυθεντικότητα. Έτσι η ταινία, η εικόνα, το έργο τέχνης που χρησιμοποιεί το body horror δεν σοκάρει απλώς, θέλει να μας κάνει να αισθανθούμε, να ταυτιστούμε, να αναγνωρίσουμε ότι το σώμα μας αλλάζει, ρυτιδιάζει, παραμορφώνεται και ότι παρόλα αυτά μπορούμε να είμαστε ειλικρινά «εκεί».
Η εγγύτητα επεκτείνεται, δεν αφορά μόνο την ερωτική επαφή, αλλά τη συνάντηση στο σώμα, την αλλαγή και την αποδοχή. Η τέχνη του horror μας βοηθά να βρούμε μία νέα γλώσσα για ό,τι δεν τολμούμε να μιλήσουμε, τις μεταμορφώσεις, τα τραύματα, τα λειτουργικά ή μη σώματα μας. Η «τέλεια εικόνα» χάνει έδαφος και η ειλικρίνεια του σώματος κερδίζει. Όταν είσαι με κάποιον που ξέρει τη «φρίκη» σου και τον αγαπάει, δεν είσαι πια μόνος/μόνη. Η οικειότητα γίνεται πράξη θάρρους και το να δείξεις το σώμα σου που αλλάζει και να δεχτείς το σώμα του άλλου όπως είναι, είναι ίσως η πιο επαναστατική μορφή συνάντησης.
Το body horror δεν είναι απλώς υποείδος τρόμου, είναι μια γλώσσα της αλλαγής, της βιωμένης σάρκας, της οικειότητας μέσα από το σώμα. Σε μια εποχή που η σεξουαλικότητα έχει φθαρεί ως έννοια εγγύτητας και συναισθηματικής επαφής, αυτό το είδος φρίκης προβάλλει μια νέα μορφή που μίλα για την εγγύτητα του σώματος, της αλλαγής, της αποδοχής. Η παραμόρφωση γίνεται καθρέφτης της αλήθειας μας, και η αποδοχή της, ή η συνάντηση με αυτή, γίνεται η επαφή που επιζητούμε, δηλαδή μία ειλικρινής και αυθεντική οικειότητα. Τελικά, όχι, η «φρίκη» ή η ασχήμια δεν απομακρύνει, μας φέρνει πιο κοντά.
