H πλήρης λίστα με τα μνημεία που απειλούνται.
Το Παγκόσμιο Παρατηρητήριο Μνημείων δημοσίευσε και φέτος τον κατάλογο των περιοχών που απειλούνται με εξαφάνιση, επισημαίνοντας όχι μόνο μέρη στη Γη αλλά, για πρώτη φορά, και ένα πέραν αυτής: τη Σελήνη.
Από την ίδρυσή της το 1996, η μη κερδοσκοπική πρωτοβουλία έχει προβάλει 904 τοποθεσίες σε 135 χώρες, ακόμη και στην Ανταρκτική, με στόχο την ευαισθητοποίηση και τη χρηματοδότηση για την προστασία των πολιτιστικών και ιστορικών μνημείων που απειλούνται. Ο κατάλογος με τις περιοχές δημοσιεύεται κάθε δύο χρόνια.
Ίσως η πιο αναπάντεχη φετινή προσθήκη στη λίστα παρακολούθησης του 2025 είναι η Σελήνη. Καθώς κάποτε ήταν σύμβολο των ανθρώπινων φιλοδοξιών, τώρα αντιμετωπίζει πιθανούς κινδύνους από τις μελλοντικές ανθρώπινες δραστηριότητες, ιδίως καθώς τα εμπορικά διαστημικά ταξίδια κερδίζουν έδαφος.
«Παρόλο που η Σελήνη μπορεί να φαίνεται ότι βρίσκεται εκτός αυτών των θεμάτων, αντιπροσωπεύει μια σημαντική κοινή ανθρώπινη κληρονομιά, από την παρουσία της στις πολιτιστικές αφηγήσεις μέχρι το ρόλο της στην πρόσφατη ιστορία, και αντιμετωπίζει αυξανόμενες πιέσεις από ιδιωτικά συμφέροντα», δήλωσε η πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος του WMF Bénédicte de Montlaur.
Η προειδοποίηση αυτή έρχεται καθώς η SpaceX εκτόξευσε δύο ιδιωτικά ρομποτικά σκάφη προσεδάφισης στη Σελήνη στις 15 Ιανουαρίου, την ίδια ημέρα που το Παγκόσμιο Παρατηρητήριο Μνημείων δημοσίευσε την έκθεσή του. Το πρόγραμμα Artemis της NASA στοχεύει επίσης στην επιστροφή ανθρώπων στη Σελήνη αυτή τη δεκαετία, με σχέδια για μια μόνιμη σεληνιακή βάση που θα υποστηρίζει ενδεχόμενες αποστολές στον Άρη.
Η ανησυχία αυξάνεται καθώς παρατηρείται η αυξανόμενη συσσώρευση «διαστημικών σκουπιδιών» σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη αλλά και η άνοδος του διαστημικού τουρισμού.
Ο φετινός κατάλογος όμως αναδεικνύει μια σειρά από προκλήσεις που αντιμετωπίζει η παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά, όπως οι πολεμικές συγκρούσεις, η κλιματική αλλαγή, η ταχεία αστικοποίηση και ο υπερτουρισμός.
Ιστορική πόλη της Antakya, Τουρκία
Η πλήρης λίστα:
1. Μοναστήρια της Κοιλάδας του Drino, Αλβανία
2. Κινηματογραφικό στούντιο Namibe, Αγκόλα
3. Qhapaq Ñan, Σύστημα οδικών αξόνων των Άνδεων, Αργεντινή, Βολιβία, Χιλή, Κολομβία, Ισημερινός, Περού
4. Βουδιστικά σπήλαια Maijishan και Yungang, Κίνα
5. Μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς της ακτής Σουαχίλι, Κομόρες, Κένυα, Μοζαμβίκη, Τανζανία
6. Παρεκκλήσι της Σορβόννης, Γαλλία
7. Ιστορικό μεταλλευτικό τοπίο της Σερίφου, Ελλάδα
8. Ιστορικά συστήματα νερού Bhuj, Ινδία
9. Ιστορικά κτίρια του ποταμού Musi, Ινδία
10. Μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς της χερσονήσου Νότο, Ιαπωνία
11. Βουδιστικό μοναστήρι Erdene Zuu, Μογγολία
12. Εβραϊκή κληρονομιά του Debdou, Μαρόκο
13. Σπίτι του αρχηγού Ogiamien, Νιγηρία
14. Ιστορική αστική δομή της Γάζας, Παλαιστίνη
15. Αγροτικά χωράφια Waru Waru, Περού
16. Γλυπτά από τερακότα στο μοναστήρι Alcobaça, Πορτογαλία
17. Ερείπια του παλιού Belchite, Ισπανία
18. Δεξαμενές νερού της Μεδίνας της Τύνιδας, Τυνησία
19. Ιστορική πόλη της Antakya, Τουρκία
20. Σπίτι του δασκάλου του Κιέβου, Ουκρανία
21. Αίθουσες συνέλευσης του Μπέλφαστ, Βόρεια Ιρλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο
22. The Great Trading Path, Ηνωμένες Πολιτείες
23. Ιστορικοί φάροι του Μέιν, Ηνωμένες Πολιτείες
24. Πολιτιστικό τοπίο της πεδιάδας Barotse, Ζάμπια
25. Το φεγγάρι
