Οι ειδικές προβολές του 66ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης συνθέτουν ένα παζλ δημιουργών που κοιτούν τον κόσμο με βλέμμα οξυδερκές, ευαίσθητο και αμείλικτο
Πέντε προβολές, πέντε στιγμές όπου το σινεμά θυμίζει γιατί εξακολουθεί να είναι η πιο βαθιά μορφή συλλογικής εμπειρίας. Από την ψυχαναλυτική αμφισημία του Βερχόφεν έως τη λυρική ευαισθησία της Κλόι Ζάο και από τη φλεγόμενη αποικιοκρατική ένταση της Κλερ Ντενί ως την ποιητική λεπτότητα της Ίλντικο Ενιέντι και την υπόγεια μελαγχολία του Κρίστιαν Πέτζολντ το 66ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης προτείνει μια σειρά ειδικών προβολών που υπενθυμίζουν πως η μεγάλη οθόνη δεν είναι μόνο τόπος αφήγησης, αλλά και καθρέφτης συνειδήσεων. Εκεί όπου οι ήρωες, οι δημιουργοί και οι θεατές συναντιούνται σ’ ένα κοινό πεδίο συγκίνησης, ερωτήσεων και σιωπής, εκεί όπου ο κινηματογράφος παραμένει ζωντανός, απρόβλεπτος και βαθιά ανθρώπινος.
“Elle” του Πωλ Βερχόφεν στο Ολύμπιον με βράβευση της Ιζαμπέλ Υπέρ με τιμητικό Χρυσό Αλέξανδρο πριν την προβολή
Ένα αιχμηρό ψυχολογικό δράμα που διερευνά την εξουσία, τον πόθο και την επιβίωση, με το πάντα τολμηρό κινηματογραφικά στιλ του Πολ Βερχόφεν και μια Ιζαμπέλ Ιπέρ να αγγίζει την ερμηνευτική τελειότητα. Στο επίκεντρο της ταινίας, το σενάριο της οποίας διασκευάζει το βιβλίο του Φιλίπ Τζιάν Oh..., βρίσκεται η Μισέλ Λεμπλάν, διευθύντρια μιας παρισινής εταιρείας βιντεοπαιχνιδιών. Αφού βιάζεται άγρια στο σπίτι της από έναν μασκοφόρο εισβολέα, η Μισέλ αρνείται να γίνει θύμα. Αντίθετα, ξεκινά μια τεταμένη καταδίωξη του δράστη, όπου τα όρια μεταξύ εκδίκησης, εμμονής και ελέγχου γρήγορα μπλέκονται. Ο Βερχόφεν φέρνει το χαρακτηριστικό του μείγμα θράσους, μαύρου χιούμορ και πρόκλησης, δημιουργώντας μια ταινία που είναι ταυτόχρονα θρίλερ, σάτιρα και μελέτη χαρακτήρων. Η ταινία κέρδισε τη Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας και ήταν υποψήφια για έντεκα Βραβεία Σεζάρ, κερδίζοντας το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας και Καλύτερης Ηθοποιού για την Ιπέρ. Η τελευταία, με την ερμηνεία της, που θεωρήθηκε μία από τις καλύτερες της καριέρας της, κέρδισε επίσης τη Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ηθοποιού σε δραματική ταινία και μια υποψηφιότητα για Όσκαρ.
“Hamnet” της Κλόι Ζάο
Στο Άμνετ, η Κλόι Ζάο μεταφέρει στη με γάλη οθόνη το βραβευμένο μυθιστόρημα της Μάγκι Ο’Φάρελ και κοιτάζει τη ζωή του Γουίλιαμ Σαίξπηρ μέσα από τα μάτια της συζύγου του Άγκνες. Στην Αγγλία του 16ου αιώνα, η Άγκνες, μια γυναίκα με ελεύθερο πνεύμα και βαθιά διαίσθηση, ερωτεύεται τον νεαρό δάσκαλο Λατινικών Γουίλιαμ και μαζί χτίζουν μια οικογένεια γεμάτη ζωή, παιδιά και ανείπωτη αγάπη. Όταν ο γιος τους Άμνετ πεθαίνει σε ηλικία έντεκα ετών, η απώλεια θα ραγίσει τον γάμο και τους ίδιους, αλλά θα γίνει η πηγή έμπνευσης για ένα από τα πιο διάσημα έργα της παγκό σμιας λογοτεχνίας. Η Ζάο ακολουθεί τους χαρακτήρες της σε μια διαδρομή από τον έρωτα στην απώλεια και από τον θρήνο στη δημιουργία, με λυρισμό και πάθος. Η Τζέσι Μπάκλεϊ και ο Πολ Μέσκαλ ερμηνεύουν τους ήρωές τους με τρόπο που τους γειώνει στο ανθρώπινο, και ο συνδυασμός γεννά κάτι αληθινά σπάνιο και σπουδαίο. Το Άμνετ είναι μια υπέροχη ταινία για το πένθος, τη μνήμη και τη μεταμορφωτική δύναμη της τέχνης – για το πώς ένας προσωπικός απο χαιρετισμός μπορεί να γίνει κάτι διαχρονικό και βαθιά ανθρώπινο.
“Ο Φράχτης” της Κλερ Ντενί
Επιστρέφοντας στην Αφρική που ενέπνευσε μερικές από τις πιο εμβληματικές ταινίες της, η Κλερ Ντενί μεταφέρει στην οθόνη το θεατρικό του Μπερνάρ-Μαρί Κολτές Αγώνας νέγρου και σκύλων, βυθίζοντάς μας σε μια συνθήκη που μοιάζει με πυριτιδαποθήκη έτοιμη να εκραγεί. Σε ένα βρετανικών συμφερόντων εργοτάξιο, ο λευκός επιστάτης (Ματ Ντίλον) πρέπει να αντιμετωπίσει τον θάνατο ενός εργάτη, αλλά και τον αδελφό του νεκρού (Ισαάκ ντε Μπανκολέ) που εμφανίζεται απαιτώντας απαντήσεις. Η άφιξη της νεαρής συζύγου του, ανίκανης να αντιληφθεί τις συνθήκες και τη δυναμική ενός τόπου δηλητηριασμένου από τη βαριά σκιά της αποικιοκρατίας, ρίχνει λάδι στη φωτιά. Ανισότητες, εκμετάλλευση, φυλετική εχθρότητα και τοξική αρρενωπότητα κορυφώνουν την ένταση σε αυτό το κλειστοφοβικό δράμα, μια υπόκωφη έκρηξη εξαίρετης κινηματογραφικής κατασκευής που υπενθυμίζει γιατί το σινεμά της Ντενί υπήρξε και παραμένει καίριο και σπουδαίο.
“Σιωπηλή Φίλη” της Ίλντιγκο Ενιέντι
Στη Σιωπηλή φίλη, η Ίλντικο Ενιέντι πλέκει μια ταινία που εκτυλίσσεται σε τρεις διαφορετικές χρονικές περιόδους. Κοινός πρωταγωνιστής, ένα γιγάντιο δέντρο γκίνγκο που βρίσκεται στον βοτανικό κήπο μιας γερμανικής πόλης, το οποίο μετατρέπεται σε σύμβολο αιωνιότητας και σιωπηλό παρατηρητή της ανθρώπινης ιστορίας. Το 1908, η Γκρέτε αγωνίζεται να εισαχθεί στη σχολή βοτανικής ενός γερμανικού πανεπιστημίου, αλλά βρίσκει μπροστά της τα ανυπέρβλητα εμπόδια του φύλου της. Το 1972, η Γκουντούλα μελετά τις αισθήσεις των φυτών, με τη βοήθεια του εσωστρεφούς συμφοιτητή της, σε ένα πεδίο όπου η επιστήμη μπλέκεται με την αφανή επιθυμία. Το 2020, ο νευρολόγος Τόνι Γουόνγκ και η διακεκριμένη βοτανολόγος Αλίς Σοβάζ αναζητούν τις αθέατες συνδέσεις ανάμεσα στη φύση και τον άνθρωπο -και ίσως ανάμεσα στους ίδιους. Διαποτισμένο από την αισθητική αρτιότητα και την αισθηματική ευαισθησία που χαρακτηρίζει το σινεμά της, η Ενιέντι χτίζει ένα φιλμ ανεπαίσθητων αποχρώσεων και λεπτεπίλεπτης ομορφιάς που συλλαμβάνει το αιώνιο και το εφήμερο σαν θρόισμα των φύλλων. Σαν στιγμές στις ζωές των ανθρώπων, που μοιάζουμε καταδικασμένοι να ζήσουμε μόνο ένα μικρό φύλλο αυτού του δέντρου που είναι ο χρόνος, η ανθρωπότητα, ο ίδιος ο κόσμος μας.
“Αντικατοπτρισμοί” του Κρίστιαν Πέτζολντ
Αφού η φοιτήτρια μουσικής Λόρα επιβιώνει από ένα θανατηφόρο τροχαίο, τη φιλοξενεί η Μπέτι, μια μεσήλικη γυναίκα που ήταν μάρτυρας του συμβάντος. Το σπίτι της Μπέ τι είναι ήρεμο και κεντρικό για την τραυ ματισμένη Λόρα, της οποίας η παρουσία φαίνεται να έχει μια παρόμοια θεραπευτική επίδραση στην Μπέτι και, παρά κάποια αρ χική αντίσταση, στον σύζυγο και τον γιο της. Αλλά το κέντρο δεν μπορεί να κρατηθεί. Γιατί η Μπέτι είναι τόσο πρόθυμη να αφήσει έναν άγνωστο να ζήσει στο σπίτι της; Γιατί η Λόρα παίζει τόσο υποχωρητικά; Και τι θα συμβεί όταν το παρελθόν επιστρέψει για να στοιχειώσει το παρόν και των δύο γυναικών; Δουλεύοντας ξανά με τη μούσα Πόλα Μπιρ (Afire, Transit), αβίαστα μυστηριώδη εδώ ως η συναισθηματικά ακυβέρνητη Λόρα, ο Κρί στιαν Πέτσολντ συνθέτει μια ακόμη οικεία ιστορία προσωπικής θλίψης και ανθρώπινης σύνδεσης. Δανειζόμενη τον τίτλο της από τη σουίτα για πιάνο του Ραβέλ που παίζει η Λόρα στην τελευταία πράξη, η τελευταία ταινία του Γερμανού μετρ είναι τόσο δελεαστικά διφορούμενη όσο και γλυκά χιουμοριστική, και –όπως όλα τα έργα του– κομψή, ενδιαφέρουσα, συγκρατημένη και βαθιά ανθρώπινη.
