Το κατάλληλο κείμενο μπορεί να κάνει τη διαφορά!
Αν έχεις κλάψει πάνω από σελίδες μετά από χωρισμό ή έχεις βρει έμπνευση σε κάποιο βιογραφικό βιβλίο όταν όλα πήγαιναν στραβά – τότε ήδη έχεις κάνει τη μισή δουλειά της βιβλιοθεραπείας χωρίς να το ξέρεις.
Τα βιβλία μας προσφέρουν εδώ και αιώνες ένα ασφαλές καταφύγιο από το χάος της καθημερινότητας. Και η βιβλιοθεραπεία βασίζεται ακριβώς σ’ αυτό: αξιοποιεί τη δύναμη των ιστοριών για να μας βοηθήσει να νιώσουμε καλύτερα, να καταλάβουμε τον εαυτό μας και να βρούμε λίγο φως στις δύσκολες στιγμές.
Τι είναι όμως η βιβλιοθεραπεία;
Πρόκειται για μια εναλλακτική μορφή θεραπείας που χρησιμοποιεί λογοτεχνία (ή και ποίηση, και βιογραφίες) για να βελτιώσει την ψυχική σου υγεία. Σκέψου το σαν επίσκεψη στον ψυχολόγο, αλλά αντί να βγεις με “εργασίες”, φεύγεις με… μια λίστα βιβλίων φτιαγμένη μόνο για σένα!
Η φάση ξεκίνησε επίσημα κάπου το 1916 (ναι, τόσο παλιά), όταν ο Samuel McChord Crothers έγραψε ένα άρθρο όπου ένας φίλος του, ο “Dr Bagster”, έλεγε ότι «ένα βιβλίο μπορεί να είναι διεγερτικό, χαλαρωτικό ή ακόμα και υπνωτικό – το θέμα είναι να σου κάνει κάτι». Και είχε δίκιο!
Πώς δουλεύει σήμερα;
Κλείνεις ραντεβού με έναν βιβλιοθεραπευτή – aka "book doctor" – και μιλάτε για ό,τι σε απασχολεί: άγχος, χωρισμό, burnout, υπαρξιακά… ό,τι νιώθεις. Εκείνος/η σου δίνει μια «συνταγή ανάγνωσης», δηλαδή μια λίστα με βιβλία που θα σε βοηθήσουν να τα βρεις με τον εαυτό σου ή απλά να ξεφύγεις για λίγο.
Η Ella Berthoud, που κάνει αυτή τη δουλειά από το 2007, λέει ότι η βιβλιοθεραπεία είναι «η τέχνη να δίνεις το σωστό βιβλίο, την κατάλληλη στιγμή, στο σωστό άτομο». Τόσο απλά. Πιστεύει ότι ακόμα και μεγάλα θέματα όπως το άγχος για το μέλλον ή η κατάθλιψη μπορούν να γίνουν πιο διαχειρίσιμα με το κατάλληλο μυθιστόρημα – γιατί, όπως λέει, η μυθοπλασία αγγίζει το υποσυνείδητο και μπορεί να σε αλλάξει από μέσα προς τα έξω.
Και όχι, δεν είναι ανάγκη να διαβάζεις κάτι «σοβαρό». Μπορεί να χρειάζεσαι κάτι που να σε συγκινήσει βαθιά ή απλώς ένα ανάλαφρο feel-good ανάγνωσμα που θα σε κάνει να χαμογελάσεις. Το θέμα είναι να βρεις αυτό που εσύ χρειάζεσαι.
Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθεί η βιβλιοθεραπεία;
Πριν τη συνεδρία, συνήθως απαντάς κι ένα μικρό ερωτηματολόγιο για το τι σου αρέσει να διαβάζεις – έτσι ο/η θεραπευτής/ρια μπορεί να σου προτείνει κάτι που σου ταιριάζει ακριβώς. Kind of σαν προσωπικός book stylist.
Δεν είναι μόνο για βιβλιοφάγους!
Η Emely Rumble, ψυχοθεραπεύτρια που χρησιμοποιεί και λογοτεχνία στις συνεδρίες της, λέει ότι η βιβλιοθεραπεία είναι προσβάσιμη, οικονομική και – κυρίως – ουσιαστική. Μέσα από ένα απλό βιβλίο μπορείς να μάθεις ενσυναίσθηση, να καταλάβεις καλύτερα τον εαυτό σου ή απλά να νιώσεις λιγότερο μόνος/η.
Και τελικά, τι μας προσφέρει;
Είναι σαν να είσαι personal shopper – αλλά για βιβλία! Η βιβλιοθεραπεία μπορεί να σε βοηθήσει να ανακτήσεις την αγάπη για το διάβασμα, να νιώσεις ότι κάποιος σε καταλαβαίνει και να δεις τον κόσμο με καινούρια μάτια.
Είναι κάτι σαν ψυχολογική first aid kit με βιβλία. Αν ψάχνεις καθοδήγηση, παρηγοριά ή απλώς έναν καλό λόγο να μπεις ξανά στον κόσμο των βιβλίων – ίσως ήρθε η ώρα να δοκιμάσεις.
